ETAPY ROZWOJU MOWY W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

Profil 3-latka:

  • rozumie mowę
  • spełnia polecenia tj. pokazuje części twarzy, ciała; pokazuje części zabawek
  • komunikuje się poprzez kilkuwyrazowe zdania
  • mówi dużo i chętnie
  • używa nieprawidłowych form gramatycznych (ma do tego prawo)

Dziecko w wieku 3 lat powinno prawidłowo wymawiać dźwięki:

  • samogłoski (a, e, o, u, i, y)
  • półsamogłoski (ą, ę)
  • spółgłoski: p (pi), b (bi), m (mi), f (fi), w (wi), t, d, n, l (li), ś, ź, ć, dź, k (ki), g (gi), ch, j
  • na tym etapie głoski [k, g] mogą być zastępowane przez [t,d] np.: kot [tot], gal [dal]
  • trzylatkowi mogą jeszcze sprawiać trudności grupy spółgłoskowe, np.:
    pchła 🡪 pła, długopis 🡪 głudopis
  • głoski [s,z,c,dz] oraz [sz,ż,cz,dż] są wymawiane jako [ś, ź, ć, dź]
  • głoska [r] jest w tym wieku realizowana jako [l] lub [j]

 

Profil 4-latka

  • rozumie przyimki i wyrażenia przyimkowe (na, pod, obok, za itd.)
  • rozpoznaje kolory
  • potrafi mówić o przyszłości i przeszłości (wypowiedzi dziecka wybiegają poza aktualną sytuację)
  • używa wielu form agramatycznych ale interesuje się poprawną wymową
  • zadaje wiele pytań (Rodzic powinien udzielać cierpliwie wyczerpujących odpowiedzi)
  • ważne jest poprawianie błędów językowych dziecka przez dorosłego

 

Dziecko w wieku 4 lat powinno prawidłowo wymawiać dźwięki:

  • głoski [s, z, c, dz], należy zwócić uwagę czy język nie wysuwa się między zęby (wymowa międzyzębowa)
  • głoska [r] jest zamieniana na głoskę [l], choć u niektórych dzieci czasami przechodzi w drżące [r]
  • niebezpieczeństwo: poprzez wymuszanie na dziecku zbyt wcześnie realizacji głoski [r] możemy doprowadzić do uaktywnienia zakończenia podniebienia miękkiego i wytworzenie tzw. „r francuskiego” lub innej deformacji tej głoski!

 

Profil 5-latka

  • tworzy wypowiedzi wielozdaniowe
  • uwzględnia kolejność zdarzeń i zależności przyczynowo – skutkowe
  • opisuje przedmioty
  • dokonuje autokorekty i zanikają nieprawidłowości gramatyczne
  • [r] może być jeszcze zastępowane przez l, czasami dochodzi do hiperpoprawności, (głoska [l] realizowana jako [r]) np.: rustro
  • w mowie zaczynają się pojawiać  głoski szumiące [sz, ż, cz, dż]

 

Profil 6 latka

  • sześciolatek opanowuje wymowę głosek sz, ż cz, dż oraz r

Tagi: