„Stop kubkom niekapkom”
Półki sklepowe uginają się od oferowanych towarów, a firmy powołując się na hasła typu „dziecięce standardy”, wyraźnie podkreślają, że atutem ich produktu jest to, że butelka posiada korek niekapek. Rodzice często wybierają kubki niekapki, ponieważ są wygodne i funkcjonalne, a dziecko pijąc z nich z pewnością się nie obleje i nie pobrudzi ubranka. Niewątpliwie są to plusy, ale wpływające jedynie na wygodę rodziców. Picie z niekapka nie uczy dziecka nowych umiejętności ani samodzielności, natomiast wpływa negatywnie na rozwój jego narządów mowy.
Bardzo często dzieci dostają kubek niekapek lub butelkę z dzióbkiem, jako element swojej wyprawki do żłobka lub przedszkola. Ważne jest to, by nasze wybory były świadome.
Jako logopeda widzę dużą zależność pomiędzy tym jakie pokarmy przyjmuje dziecko i z czego pije a jego rozwojem mowy. Zarówno długie podawanie papek, jak i długie karmienie z butelki czy podawanie dziecku płynów z kubka niekapka lub butelki z dzióbkiem może wpływać na zaburzenia mowy. Głównym sposobem picia powinien być kubek otwarty, ponieważ wtedy dziecko uczy się nowych umiejętności.
Kilka słów na temat połykania
Wyróżnia się dwa typy połykania:
- niemowlęce (infantylne, wczesnodziecięce, trzewne)– płaskie ułożenie przedniej masy języka na dnie jamy ustnej
- dojrzałe (somatyczne)– pionizacja szerokiego języka w okolicy górnych zębów siecznych i dziąseł, wargi domknięte są bez zbędnego wysiłku, brak aktywności mięśnia bródkowego
Kubek niekapek
Producenci niekapków bardzo często nazywają je kubkami treningowymi, a to nieprawda! Niekapek nie uczy dziecka nowych umiejętności, a więc nie jest kubkiem treningowym. Najlepiej wcale nie podawać dziecku picia z niekapka.
Dziecko pijąc z kubka niekapka wkłada twardy ustnik między zęby lub między dziąsła, a to może prowadzić do wad zgryzu, przeważnie do zgryzu otwartego, co w konsekwencji może skutkować międzyzębową artykulacją głosek. Podczas picia z niekapka język leży na dnie jamy ustnej i nie pracuje, co wpływa negatywnie na późniejszą artykulację. Kubki niekapki ograniczają dziecku rozwinięcie umiejętności dojrzałego typu połykania, podczas którego łuki zębowe są zwarte, a koniec języka opiera się na przedniej części podniebienia łuków zębowych.
Dziecko pijąc z kubka niekapka:
- utrwala ssanie
- utrwala niemowlęcy (infantylny) sposób połykania, nie nabywa nowych umiejętności, nie uczy się połykać w sposób dojrzały
- nie trenuje mięśni warg, języka, policzków
Korzystanie z kubka niekapka może prowadzić do:
- powstawania zgryzu otwartego, a w konsekwencji do międzyzębowości
- utrwalenia nieprawidłowego nawyku oddychania przez usta
* Infantylne połykanie to sposób połykania śliny z językiem położonym płasko na dnie jamy ustnej. Infantylne połykanie powinno przekształcić się w połykanie dojrzałe w wieku 3-4 lat, czyli po wyrośnięciu wszystkich zębów mlecznych.
*Kubki 360 co prawda nie są kubkami z twardym ustnikiem i pije się z nich jak z kubka otwartego, ale promują ssanie, ponieważ dziecko, aby napić się z niego płynu musi go zasysać.
Butelka z dzióbkiem
Pamiętajmy, że butelki z dzióbkiem, podobnie jak kubki niekapki, również są szkodliwe dla dzieci, które nabywają jeszcze mowę, czyli dla dzieci poniżej 7. roku życia. Nie pracują bowiem mięśnie warg, języka i policzków, co przyczynia się do obniżonej sprawności tych narządów artykulacyjnych. Ponadto, butelka z dzióbkiem może również przyczyniać się do wad zgryzu i międzyzębowej realizacji głosek.
*Dzieci z wyzwaniami rozwojowymi wymagają indywidualnych rozwiązań, dostosowanych do ich możliwości i ograniczeń.
Z czego powinno pić dziecko?
Głównym sposobem picia powinien być kubek otwarty, ponieważ wtedy dziecko ćwiczy narządy mowy i zdobywa nowe umiejętności.
Pierwszą próbę picia z kubka otwartego można rozpocząć już po 6. miesiącu życia dziecka, natomiast doskonalenie tej umiejętności następuje, gdy dziecko stabilnie i samodzielnie siedzi.
Podczas picia z kubka otwartego:
- uczy się dojrzałego typu połykania
- ćwiczy mięśnie warg i policzków
- uczy się pić w sposób płynny
- uczy się koordynacji oddechowej
Jeśli dziecko ma trudności z piciem z kubeczka, to warto rozpocząć naukę tej umiejętności od kubków treningowych polecanych przez logopedów.
Co zabrać na spacer?
Podczas spacerów czy podróży dobrym rozwiązaniem są bidony z rurką z tym, że należy mieć na uwadze to, by słomka nie była wsuwana między zęby czy dziąsła tylko, aby została w przedsionku jamy ustnej.
Pamiętaj!
Niemowlę nie ma innej możliwości niż ćwiczenie sprawności warg, języka, podniebienia koordynacji oddechowej podczas wykonywania czynności biologicznych. Dlatego im lepszy trening czynności prymarnych tym lepsze przygotowanie do artykulacji. Ważne jest to, aby nasze wybory były świadome! Uważajmy na to, co piszą producenci, ponieważ na swoich produktach często zamieszczają informację, że ich kubek jest kubkiem treningowym, a tak naprawdę jest to zwykły kubek niekapek.
Źródło: panilogopedyczna.pl
